ଧାନ ଏବଂ ଚାଉଳର ସର୍ବନିମ୍ନ ସମର୍ଥନ ମୂଲ୍ୟ (MSP) ସେମାନଙ୍କ ଫେୟାର ହାରାହାରି ଗୁଣବତ୍ତା (FAQ) ଦ୍ୱାରା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ | ମଣ୍ଡିରେ ସେମାନଙ୍କ ଉତ୍ପାଦ ଗ୍ରହଣକୁ ନେଇ କୃଷକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସର୍ବଦା ସନ୍ଦେହ ଥାଏ | ଏହି ସନ୍ଦେହକୁ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିବାକୁ, ଏଠାରେ FAQ ର ମାନଦଣ୍ଡ କଣ ସେ ବିଷୟ ରେ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇଛି | ଉତ୍ପାଦ ର ମାନ ଜାଣିବା ପାଇଁ ବିଶ୍ଳେଷଣର ପ୍ରକ୍ରିୟା ମଧ୍ୟ ଏଠାରେ ବିସ୍ତୃତ ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି ….. (Click here for its English version)
କ) ଧାନ
ଧାନ ର ପ୍ରକାର
Schedule-I [See Clause 2 q)]
କ୍ର ସଂଖ୍ୟା | ପ୍ରକାର | ବିବରଣୀ |
୧ | ସାଧାରଣ | ଯେଉଁ ଧାନ ରୁ Schedule-II ଅନୁସାରେ ଛୋଟ ବା ଲମ୍ବା କିନ୍ତୁ ମୋଟା ଚାଉଳ ବାହାରୁ ଥିବ (ତଳେ ଆଲୋଚନା କରା ଯାଇଛି) |
୨ | ଗ୍ରେଡ- A | ଯେଉଁ ଧାନ ରୁ Schedule-II ଅନୁସାରେ ମଧ୍ୟମ ଆକାର ର ସରୁ ଚାଉଳ ବାହାରୁ ଥିବ (ତଳେ ଆଲୋଚନା କରା ଯାଇଛି) |
ସବୁ କିସମ ଧାନ ପାଇଁ କିଛି ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ଗୁଣବତ୍ତା
SCHEDULE-III See clause 2(x)
ଧାନ ଶୁଖିଲା, ସଫା, ସମାନ ରଙ୍ଗ ଓ ଆକାର ର ହେଇଥିବ । ସେଥିରେ କିଛି ଅଖାଦ୍ୟ, ଦୁର୍ଗନ୍ଧ ଯୁକ୍ତ ପଦାର୍ଥ ମିଶି ନ ଥିବ । ଅନ୍ୟ କିଛି ଶସ୍ୟ ଯେମିତି ଖେସାରୀ ମିଶି ନ ଥିବ ।
ଧାନ ର FAQ ମାନ
କ୍ର ସଂଖ୍ୟା | ଅଂଶ | ସର୍ବାଧିକ (%) |
୧ | ଅପମିଶ୍ରଣ କ) ଅଜୈବିକ ଖ) ଜୈବିକ | ୧ ୧ |
୨ | ଭଙ୍ଗା, ପୋକା, ବେରଙ୍ଗ, ଗଜା ଧାନ | ୫* |
୩ | ଅପରିପକ୍କ୍ଵ, ସଙ୍କୁଚିତ ଧାନ | ୩ |
୪ | ନିମ୍ନ ମାନ ର ମିଶ୍ରିତ ଧାନ | ୬ |
୫ | ଆର୍ଦ୍ରତା | ୧୭ |
* କେବଳ ଭଙ୍ଗା, ପୋକା, ଓ ଗଜା ଧାନ ୪% ରୁ ଅଧିକ ହେବା ଅନୁଚିତ ।
N.B.
୧.୦% ଜୈବିକ ଅପମିଶ୍ରଣ ରୁ, ବିଷାକ୍ତ ମଞ୍ଜି ୦.୫% ରୁ କମ ରହିବା ଉଚିତ ଏବଂ ସେଥିରେ ଦୁଦୁରା ଓ ଅରଖ ମଞ୍ଜି ୦.୦୨୫% ଏବଂ ୦.୨% ରୁ କମ ରହିବା ଉଚିତ ।
ଖ) ଚାଉଳ
ଚାଉଳ ର ପ୍ରକାର
Schedule-II [See Clause 2 (t)]
କ୍ର ସଂଖ୍ୟା | ମାନ | ବିବରଣୀ |
୧ | ସାଧାରଣ | ଚାଉଳ ର ଲମ୍ବ ଓ ମୋଟେଇ ର ଅନୁପାତ ୨.୫ରୁ କମ ହେଇଥିବ |
୨ | ଗ୍ରେଡ- A | ଚାଉଳ ର ଲମ୍ବ ଓ ମୋଟେଇ ର ଅନୁପାତ ୨.୫ରୁ ଅଧିକ ହେଇଥିବ |
ସାଧାରଣ ଓ ଗ୍ରେଡ- A କିସମ ଚାଉଳ ପାଇଁ କିଛି ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ଗୁଣବତ୍ତା
Schedule IV See Clause 2(x)
ଧାନ ଶୁଖିଲା, ସଫା, ସମାନ ରଙ୍ଗ ଓ ଆକାର ର ହେଇଥିବ । ସେଥିରେ କିଛି ଅଖାଦ୍ୟ, ବିଷାକ୍ତ ଜିନିଷ ବା ଦୁର୍ଗନ୍ଧ ଯୁକ୍ତ ପଦାର୍ଥ ମିଶି ନ ଥିବ । କୃତ୍ରିମ ରଙ୍ଗ ବା ବାସ୍ନା ମିଶି ନ ଥିବ । ଅନ୍ୟ କିଛି ଶସ୍ୟ ଯେମିତି ଖେସାରୀ ମିଶି ନ ଥିବ । ଖାଇବାକୁ ସୁସ୍ଵାଦୁ ହେଇଥିବ ।
ଗ୍ରାହଣଯୋଗ୍ୟ ଗୁଣବତ୍ତା
କ୍ର ସଂଖ୍ୟା | ଅଂଶ | ସର୍ବାଧିକ (%) | |
ଗ୍ରେଡ- A | ସାଧାରଣ | ||
୧ | ଭଙ୍ଗା * | ||
ଅରୁଆ | ୨୫ | ୨୫ | |
ଉଷୁନା | ୧୬ | ୧୬ | |
୨ | ଅପମିଶ୍ରଣ ** | ||
ଅରୁଆ ଓ ଉଷୁନା | ୦.୫ | ୦.୫ | |
୩ | ଖରାପ / ଆଂଶିକ ଖରାପ | ||
ଅରୁଆ | ୩ | ୩ | |
ଉଷୁନା | ୪ | ୪ | |
୪ | ବେରଙ୍ଗ | ||
ଅରୁଆ | ୩ | ୩ | |
ଉଷୁନା | ୫ | ୫ | |
୫ | ଅପରିପକ୍ଵ | ||
ଅରୁଆ | ୫ | ୫ | |
୬ | ନାଲି ଚାଉଳ | ||
ଅରୁଆ ଓ ଉଷୁନା | ୩ | ୩ | |
୭ | ନିମ୍ନ ମାନ ଚାଉଳ ର ମିଶ୍ରଣ | ||
ଅରୁଆ ଓ ଉଷୁନା | ୬ | —- | |
୮ | ଚାଉଳ ରେ ଧାନ (ସଂଖ୍ୟା ଭିତ୍ତିରେ) | ||
ଅରୁଆ ଓ ଉଷୁନା | ୧୩ | ୧୩ | |
୯ | ଆର୍ଦ୍ରତା | ||
ଅରୁଆ ଓ ଉଷୁନା | ୧୪ | ୧୪ |
* ସବୁ ପ୍ରକାର ଭଙ୍ଗା କୁ ମିଶେଇ
** ଓଜନ ଭିତ୍ତିରେ, ଖଣିଜ ପଦାର୍ଥ ର ମାତ୍ରା ୦.୨୫% ରୁ କମ ହେଇଥିବ ଓ କୌଣଷି ଜୀବଜନ୍ତୁ ଙ୍କ ଅଂଶ ୦.୧୦% ରୁ କମ ହେଇଥିବ ।
ଉଭୟ ଅରୁଆ ଓ ଉଷୁନା ଚାଉଳ କୁ ୧୫% ଆର୍ଦ୍ରତା ପର୍ଯନ୍ତ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇ ପାରିବ, କିନ୍ତୁ ୧୪% ରୁ ଅଧିକ ଆର୍ଦ୍ରତା ଥିବା ଚାଉଳ ର ସର୍ବନିମ୍ନ ସମର୍ଥନ ମୂଲ୍ୟ (MSP) ଆର୍ଦ୍ରତା ଅନୁପାତ ରେ କମ ରହିବ ।
ମାନ ବିଶ୍ଳେଷଣ ର ପ୍ରକ୍ରିୟା:-
ଚାଉଳ ର ମାନ ନିର୍ଧାରଣ ପାଇଁ ପ୍ରକ୍ରିୟା କିଛି ବୈଜ୍ଞାନିକ ବିଶ୍ଳେଷଣ ଦ୍ଵାରା କରା ଯାଇଥାଏ ଯାହା ଘରୋଇ ଉପାୟ ରେ କରିବା କଷ୍ଟକର।